Blog

Czym jest reaktywność alkaliczna kruszyw?

Reaktywność alkaliczna kruszyw to zjawisko złożone zarówno pod względem chemicznym, jak i ze względu na wiele różnych czynników mineralogicznych oraz warunków eksploatacji wpływających na jej występowanie. Zastosowanie kruszyw reaktywnych w betonach w niesprzyjających warunkach (np. obecność wilgoci) może doprowadzić do reakcji ASR (Alkali-Silica Reaction) lub ACR (Alkali-Carbonate Reaction), które skutkują destrukcją betonu. Ten niszczący proces stanowi poważne zagrożenie dla wielu budowli, a także nawierzchni drogowych czy elementów mostów

Reaktywność alkaliczna kruszyw — na czym polega to zjawisko?

Reaktywność alkaliczna to podatność pewnych rodzajów kruszyw na reakcje z alkaliami w betonach. Alkalia najczęściej wprowadzane są do betonu z cementem. Jak już zostało wspomniane, na wystąpienie i przebieg tego zjawiska wpływa wiele czynników. Wyróżnia się trzy podstawowe reakcje alkaliczne:

  • reakcja między krzemionką bezpostaciową (składnik kruszyw) i alkaliami — najbardziej powszechna;
  • reakcja między alkaliami, a węglanami (głównie w przypadku kruszyw ze skał węglanowych — wapienie i dolomity);
  • reakcja między alkaliami i słabo wykrystalizowanych postaci krzemianów.

Reakcje alkaliczne prowadzące do destrukcji betonu mogą przyczyniać się do poważnych konsekwencji, szczególnie w przypadku budynków użytkowanych przez ludzi czy stanowiących istotny element w infrastrukturze budowlanej. To zjawisko jest tym bardziej niebezpieczne przy braku odpowiedniego nadzoru technicznego nad obiektami betonowymi.

Przebieg zachodzących reakcji jest powolny. Zwykle potrzeba nawet kilku lat, aby rozpoznać, czy do zniszczeń doszło w wyniku reakcji z alkaliami, czy też w wyniku innych procesów destrukcyjnych. Z tego też powodu istotne znaczenie mają badania reaktywności alkalicznej kruszyw.

Badania reaktywności alkalicznej kruszyw

Badania kruszyw pod względem ich reaktywności alkalicznej przeprowadzane są różnymi metodami. Wśród sposobów oceny reaktywności alkalicznej wyróżnia się następujące metody:

  • bezpośrednie, które polegają na pomiarze ekspansji próbek z betonu lub zaprawy,
  • chemiczne, które polegają m.in. na wymywaniu alkaliów z betonu,
  • petrograficzne, które mają na celu zidentyfikowanie minerałów potencjalnie reaktywnych oraz produktów reakcji kruszywa – alkalia.

Nasza firma zapewnia usługi z zakresu badań reaktywności alkalicznej kruszyw, oferując pełną obsługę poprzez akredytowane pobranie próbek wg normy PN-EN 932-1:1999. Wykonujemy badania zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 12620 – Kruszywa do betonu.

Laboratorium FERROCARBO posiada akredytację na badania reaktywności alkalicznej metodami beleczkowymi według procedur Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad PB/1/18 i PB/2/18. Wykonujemy zarówno badanie reaktywności alkalicznej kruszyw (reakcja  alkalia-krzemionka ASR oraz alkalia-węglany ACR). Realizujemy również akredytowane badania reaktywności normami PN B-06714/46:1992 i ASTM C1260-21. W celu kompleksowej obsługi Klienta wdrożyliśmy też badania reaktywności normami PN-B-06714-34:1991/AZ1:1997 i ASTM C1293-20 (metody nieakredytowane).